Әр адам мұзға байланысты әр түрлі төтенше жағдайларға тусуі мүмкін (балық аулау,су айдынынан өткенде,самолет,поезд авариялары болғанда т.б.).

Табиғаттың қыс мезгілі адамдарға мейірімді болмайды, ол жеңілтектік ойларды, қауіпсіздік ережелерін білмегендерді қатты жазалайды.

Мұз айдындарында суға кету себебінен, жалпы жаурау,суық тиіу,жарақат алу өлімге  және жарақат алуға ықтималдығы жоғары.

Мұз айдындарында әрқашан әр түрлі жағдайларда  өмірге деген құлпыныс,құтқару ережелерін білу, дененің  шынықтылығы  өзін құтқару факторы өте маңызды орын алады.

Мұздың шыдамдылығы және қауіпсіздік ережелері

Тұрақты қыс мезгіліндегі мұздың қалыңдығы (-50 С)  бір адамға мұздың қауіпсіздік  қалындығы 4-5см, екі адамға 8 см,5-7 адамға 12-14 см,ең қалыңы көкшіл түсті көпіршіксіз мұз болып танылады.

Екі есе әлсіз, мөлдір мұз –сүт түсті болып келеді (қардың қарқынды жауынынан кейінгі) бұндай мұздар жарылмай бірден опырылып түседі.

Сізге мұздың үстімен амалсыздан өту керек болғанда, жүріп келе жатқанда аяқ астында ұсақ таралған жарылған дыбыстар, мұз сықыры естілсе,  мұздың жарылу кауіпі бар екенін есіңізде сақтаңыз.

Көктем мезгіліндегі мұз ең сенімсіз, ұсақ мұзды күн жылыған кезде және қыстың алғашқы жартысында күтуге болады. Ол ақ түсті және күңгірт сарғыш түсті болып келеді.

Күзгі мезгілінде қатпаған қар қуыстарына аяқ басуға болмайды; бұл боран кезіндегі қатып қалған қар.

Әсіресе мұз үсіне аяқ басқанда және жағаға шыққанда қауіпсіздік ережелерін сақтап абай болу қажет.

Мұз үстімен өткенде жолды таңдау  және сипаттамалары

Айдындардағы мұз бір қалыпты емес, бір қарағанда кейбір  жері қалың, кейбір жері жұқа болады. Өзенге түсу және жағаға шығу үшін қардан таза жерлермен жүру керек.өзеннің бұрымдары және тік жағалауы, қамыс өсіп тұрған жерлер,тасты маңдар,ағашты жерлер,судың ағып құиылып жатқан жерлер жолында   мұз жұқа және үстімен жүру өміріңізге қауіпті.

Мұз жұқа және бірдеңгейде емес, көлдің бұрымдарында суық ауа-райы қардың астындағы шөптерді буландырады.

Мұздағы қауіпсіздік ережелері

Қатпаған жұқа мұз үстіне шықпаңыз, топ адам болып мұз үстінде жиналмаңыздар.

Оиықтарға, жарылған  мұзды жерлерге жақындамаңыздар.

Шанамен,шаңғымен тік жарлы жерлерден өтпеңіздер.

Мұз айдынына қараңғы уақытта шықпаңыздар.

Мұз айдынынан өтудің тәртібі

Мұздың қалындығы сенімсіз болған жағдайда, үстімен абайлап өткен дұрыс,қадамыңызды жылжыма басып,табаныңызбен аяғыңызды толық басып,тез қисылғы жағдайдың өзгерісіне дайын болғандарыңыз маңызды.Қырлы жерлерде қауіпті орындарда шаңғымен жүргенде шаңғы бекіткіштерін шешіп, шаңғыдан тез арада босау қажет.Өйткені шаңғының мұзға деген қысымын азайтады және екі қолыңызды шаңғы таяқтарының бауларынан босатылуыңыз керек.

Топ адамдар мұз үстінде болған жағдайда, тізбекпен жүріп ара-қашықтықтары 5-6 метр болғаны дұрыс.

Бірінші болып топтың арасындағы дайындығы бар, дәрежесі мол адам жүргені қажет.

Ол міндетті түрде ұзын арқанмен қауіпсізденіп,құтқару жилетін киуі керек.

Ақырын жүрсеңіз мұз аз жарылады (мұз айдынында секірмеңіз, жүгірмеңіз) Мұздың жарылған сыну дыбыстары,мұз келбетінің өзгеруінен, судың мұз бетіне шығуынан анықтауға болады.

Аяғыңыздың астында мұз жарылса...

Қандай жағдай болса да паникаға түспеңіз, шыдамшылық танытыңыз, мұз жарылған жағдайда үстіңізде рюкзак болса одан босатылыңыз, қолыңызды екі жаққа бағыттап, кеудеңізбен мұз үстіне жатып алып, аяғыңызды жан жаққа жіберіңіз.

Егерде сіз мұз жарылып суға түсіп кетсеңіз, онда үстіңіздегіі ауыр заттарды лақтыра тастап, мұздың үстінде қалу үшін, жүзе қалың мұзға шығу қажет.

Бірінші мұздың бетіне бір аяғыңызды, сосын екінші аяғыңызды шығарып алыңыз да, домалап оиықтан ара қашыққа аунап кетіңіз.

Мұз шыдамсыз болса, оны керекті бағытқа қарай немесе ағаш,жер,ғимарат бар бағытта мұзды сындыру қажет.

Егер де сіз мұз астында суға кетіп бара жатқан кісіге көмек көрсеткіңіз келсе, мұздың оиылған жеріне тұрған қалыпта жақындамаңыз,мұзға үстіне кеудеңізбен жатып алға жылжып қолдарыңызды, аяқтарыңызды жан жаққа жіберіп, жәбірленушіге жақындаған сәтте аяқты ыңғайлы жерге тіреп, арқан, шаңғы таяғы, шарф, сыртқы киімге байлап жәбірленушіге жеткілікті  арқанның бір жағын лақтырыңыз.