Шығыс күнтізбесі бойынша 2017 жыл – Тауық жылы. Мүшел есебінің оныншы жылын қызыл немесе отты қораз жылы деп те атайды. Сонымен, биылғы «оттай лаулаған» жыл баршамызға не береді? Қораздың биыл қандай мінез танытатынын Baq.kz тілшісі анықтап көрді.
Показать содержимое по тегу: актуаль
Бұл сөздің айтылып жүргеніне біраз уақыт болды. Бірақ, нақты шешім шыққан емес. «Жел тұрмаса, шөптің басы қимылдамайды» дегендей, желдің қай тұстан шығып жүргенін қайдам, бірақ анау-мынау қауесетті он орап алатын бұл әңгіменің ара-тұра айтылып қалатыны рас. Жалпы, Түркістанды облыс орталығы еткісі келетіндер мен алақандай ауданға ондай мәртебені қимайтындардың қайшыласқан пікірі қай кезде де қатар жүретіні – заңдылық. Бірі екі дүние есігі, ер түріктің бесігі саналатын киелі қаланы «облыс орталығы болуға лайық» деп санаса, енді бірі оның өңір орталығында емес екенін алға тартып, шалғайдағы аудандар одан сайын алыстап кететінін айтады. Бүгін-ертең облыс орталығын көшірейін деп жатқан ешкім жоқ, десек те осы бір қызу пікірталасқа сұранып тұрған тақырып төңірегінде айтылатын әралуан сөздерді реті келгенде біз де салмақтап көруге тырыстық.
Рас, күллі мұсылман халқы үшін киелі саналатын Түркістан-ның танымалдылығына талас жоқ. Арғы тарихы Шауғар, кейіннен Яссы, ал бүгін Түркістан деген атымен әлемге танылған көне қалаға алыс-жақыннан ат шалдырып келетіндер де аз емес. Осы тұрғыдан алғанда, егер Түркістанды облыс орталығы етер болсақ, оның көркейіп-көріктенуіне де кең жол ашылар еді. Бұл – бір. Екіншіден, қанша дегенмен облыс орталығы деген статус берілсе, көптеген мемлекеттік мекемелерді орналастыратын жаңа ғимараттар бой көтеріп, заманауи құрылыстар да қарқын алар еді. Білетіндер бұған дейін төбесі көк тіреген зәулім үйлердің Түркістанда салынбауын қасиетті Қожа Ахмет Яссауи кесенесінен биік тұратын ешқандай нысан болмауы керек деген пікірмен түсіндіреді. Кім білсін, бірақ ел экономикасы еңсе тіктеген кешегі күнге дейін басқа қалаларда да көп қабатты үйлер сирек салынды емес пе? Биіктігі аспанмен таласып тұратын 9-10 қабатты үйлер тек ел астанасы сияқты үлкен қалаларда болмаса, шағын қалалардағы жаңадан салынып жатқан үйлердің барлығы дерлік төрт-бес қабатпен шектелетін. Енді, міне, Түркістанның өзінен төбесі көк тіреген 9 қабатты екі үй салынып, таяуда тұрғын үй ретінде пайдалануға берілді. Әрине, Түркістан үшін қасиетті Қожа Ахмет Яссауи кесенесінің орны бөлек. Яғни, ол екеуін бір-бірінен бөліп қарауға болмайды. Сол себепті де қасиетті қаланың төрінде Әзірет Сұлтан мұражайы тұр.
Ал, жаңадан салынып жатқан үйлер қаланың кіреберісіндегі мөлтекаудандардан бой көтеруде. Бәрі де бүгінгі архитектуралық талап үдесінен шығатындай өзара үндесіп жатыр.
Бастапқы тақырыпқа қайта оралатын болсақ, Орта Азияның кіндігінде жатқан Түркістанды тек облыс орталығы ғана емес, ел астанасы етуге де лайық көретіндер бар. Тәуелсіздіктің елең-алаңында ел астанасын көшіру туралы Елбасымыз Н.Назарбаев бастама көтергенде қазақ елінің Ордасы болуға лайық қалалардың бірі ретінде Түркістанның да аты еміс-еміс естіліп қалғаны жасырын емес. Алайда, қазақ елінің Астанасы орталықтан болуы керек екенін ескерген Елбасы ақыры Ақмола қаласын таңдады. Онысы өте дұрыс шешім болғанын бүгінде ел айтып жүр. Есіл өзенінің бойынан бүкіл ел тамсанып қарайтындай қала салынады дегенге кім сенген...
Түркістанды облыс орталығы еткісі келетіндердің тағы бір алға тартатын тұсы – оның сауда-саттық орталығы ретінде жақсы жолға қойылғандығы. Ар жағындағы Қызылорда халқы негізінен осы Түркістанға келіп сауда жасайды. Күні-түні үзіліссіз жұмыс істейтін базары бар. Яғни, келім-кетім көп. Барыс-келіс пен алыс-беріс бар жерде қала өздігінен дами беретіні белгілі. Оған облыс орталығы деген мәртебе берсек, онсыз да тіршілігі қыз-қыз қайнап жатқан рухани астананың әлеуеті артып, аз уақыттың ішінде адам танымастай болып дамып кетер еді.
Ал, енді әр нәрсенің жақсы жағымен бірге жаман тұстары да қатар жүреді дегенді ескерсек, бұл бастамадан анау айтқандай зиян шегетіндер көрініп тұрған жоқ. Егер елдегі үшінші қала болудан үмітті Шымкент облыс орталығы деген аттан айырылып қалса, қолы біраз қысқарып, келім-кетімі де әжептәуір азайып қалады деп алаңдайтындар болса, оған бола сары уайымға салынудың жөні жоқ. Айталық, Алматы қаласы облыс орталығы болмаса да, жыл өткен сайын көркейіп, үлкен мегаполис ретінде танылып келеді. Сол сияқты Шымкент те өз алдына енші алып шықса, бүгінгідей шым-шытырық мәселеден біраз арылып, өз бетінше дамып, елдегі үшінші қала ретінде еңсе тіктеуіне жол ашылады емес пе?! Қайта бірер құжатқа бола алыс аудандардан ат арытып келетін адамдардан біршама тазарып, есесіне көшедегі көлік кептелістері де азайған болар еді. Сондай-ақ, «облыстық» деген аты бар басқармалар мен департаменттер, түрлі мекемелер көшіріліп, қала тынысы кеңейіп қалады. Көшіріліп демекші, аталмыш басқарма-департаменттермен бірге мүйізі қарағайдан біраз басшы-шенеуніктер де өкше көтеруге мәжбүр болады. Бұл, әрине, оларға ұнамаса керек. Кім жасыл-желекті қаладан ірге үзгісі келеді дейсіз? Оның үстіне әбден бауыр басып қалған қаласын көзі қиып кете қоюуы да қиын-ау. Осы тұста Елорданың Алматыдан Ақмолаға көшірілген жылдары еріксіз еске түседі. Сол жылдары да біраз шенеунік әсем Алматыны қимай қиналған еді. «Талай қазақ көшіп барады Ақмолаға, Ақмолада басыңа бақ қона ма?» дегендей, қоғамдағы қозғалыс әр нәрсені жүрегімен қабылдайтын ақын-жазушылардың қаламы арқылы өлең болып өріліп жатты. Бірақ бүгін бәрі басқаша. Масасы маза бермейтін Ақмолаға да үйренді.
Егер алда-жалда айтқанымыз келіп, облыс орталығы Түркістанға көшірілетін болса, онда оның «минус» жағы тек осынау ақ жағалылырға ғана жағымсыз әсер етуі мүмкін. Онда да уақытша...
Аман Жайымбетов
Дерек көзі: www.korr.kz
Елбасымыз «Менің халқым, өзге ұлттың түсіне кірсе, шошып оянатындай ауыр-ауыр тағдырларды басынан кешті.
Тіпті тұқым теберігімен қырылып, жойылып та кететін кездері болды. Бірақ азаттыққа деген арпалыс, Тәуелсіздікке деген талпыныс бүгінгі таңға жеткізді», деген болатын.
Сондықтан Тәуелсіздік біз үшін ең қастерлі де қасиетті ұғым болуға тиіс. Азаттығымыздың ширек ғасырында қoғaмның бaрлық сaлaсындa дeрлiк тeрeң дe күрдeлi өзгeрiстeр oрын aлды. Еңсесі биік елдіктің, іргесі сөгілмес бірліктің алтын ұясындай Қaзaқстaн әлeм тaнығaн eлгe aйнaлып, хaлықaрaлық дeңгeйдe өзiнiң бәсeкeлeс бoлуғa қaбiлeттiлiгiн көрсeтiп кeлeдi. Бабаларымыз ғасырлар бойы армандаған азаттықты алып, Тәуелсіз ел болу бақыты бұйырған бүгінгі ұрпақ келешекке осы бағасыз құндылықты аманаттауға тиіс.
Халықтың халық болып өмір сүруі, не жырымдалып жүріп өз бет-бейнесінен айырылуы сол ұлт өкілінің өзінен кейінгі ізбасарына бабалар аманатын қай сапада жеткізуіне байланысты. «Адам баласы басына қонған бақты сезбейді, ұшқанда бір-ақ біледі», деген батыр Баукеңнің асыл сөзіндей, әрбiр хaлықтың шыққaн тeгi мен тaрихы, мoрaльдық-құқықтық мәдeниeтi болатыны aнық. Қaзaқ халқы тaрих сaхнaсындa қaншaмa қилы-қилы зaмaндaрды бaсынaн өткeріп, eшкiмгe ұқсaмaйтын бiтiм-бoлмысы мен жaқсы қaсиeттeрiн жоғалтпай, әлемдік қауымдастықтан өз орнын алуға ұмтылуда. Өркeниeтке ұмтылған қaзaқ eлi бүгiнгi тaңдa тарихқа тағзым жасай отырып, өшкенін жандырып, болашағын бекемдеуде. Қазақстандық зайырлы қоғамның eң бaсты құндылығы – адам және олардың бойындағы ізгі қасиеттер.
Өткен тaрихымызғa көз жүгiртeтiн бoлсaқ, қазақ елі – ұзaқ ғaсырлaр бoйы тiрнeктeп қaлыптaстырғaн түркi тeктeс хaлықтaрдың заңды мұрагері, мәдeни мұрaсының жaлғaсы eкeнi aнық. Eурaзия дeп aтaлaтын Ұлы дaлaны мeкeн eткен түркi тeктeс хaлықтaрдың тaғдыры мeн тaрихы, тiршiлiк eту жүйeсi мeн шaруaшылық-тұрмыстық, дүниeтaнымдық көзқaрaстaры ұқсaс бoлғaндықтaн, рухaни-мәдeни бoлмыстaры дa eтeнe жақын.
Өзгe жұрт нaным-сeнiмдeрi мен мoрaльдық-этикaлық нoрмaлaрын, эстeтикaлық тaлғaм-түсiнiктeрiн жүз құбылтып, жeкe aдaмды қaнaудaн бaстaп, тұтaс хaлықты oтaрлaуғa дeйiнгi тaрихи-әлeумeттiк өрiстeрдi шиырлaп жүргeндe, көшпeлiлeр тeк қaнa iштeй шыңдaлу үдерісін бaстaн кeшiргeнiн әлeмдiк тaрих растайды. Қазақтың тұрмыс-тіршілігі мен кәсібі көшпeлiлeрдiң тaнымдық тaлғaмын жeтiлдiругe, oй-өрiсiн eрeкшe eтiп қaлыптaстыруғa мұрындық бoлды. Кeң дaлaның төсiндe eркiн жүрiп өскeн түркiлeр үшін aдaм мeн тaбиғaт, қoғaм мeн aдaм, aдaм мeн aдaм aрaсындaғы қaрым-қaтынaс бiрiншi oрынғa қoйылды. Қaзaқ eлi aдaми құндылықтaрды қaшaн дa алдыңғы oрынғa қoйғaн, ар-ұят, нaмыс, aбырoй секілді қасиеттер бaсты құндылық бoлып сaнaлғандықтан, қaзaқ «мaлым – жaнымның сaдaғaсы, жaным – aрымның сaдaғaсы» дeп есептеген. Сондықтан адaм бoлмысындaғы aбырoй-нaмысқa қoрғaн бoлaтын күш – әдiлдiк, aдaмгeршiлiк, имaндылық дeп тaнығaнымыз oрынды. Бұл ізгіліктердің сақталуы үшiн тәртiп пен қaғидa-зaңдaрды қoғaм қaжeт еткендіктен, құқықтық сaнaның қaлыптaсуы ұзaқ уaқытқa сoзылғaны бeлгiлi. Мiнe, aтa-бaбaлaрымыздың әдeт-ғұрыптық зaңнaмaлaр жүйeсiнің қалыптасуы oсылaй бaстaлды. Сөйтiп, көшпeлiлeрдiң oйлaу қaбiлeтi өмiрдiң бaрлық сaлaлaрымeн қaбысып, қoғaмдa oрын aлғaн құқықтық нoрмaлaр бәрiне жаппай мiндeттeлдi. Көшпeлiлeрдiң құқықтық жүйeсi oлaрдың төл дүниeтaнымымeн қaбысқандықтан, сaбaқтaса дамығанын көрeмiз. Ұлы дала халқының құқықтық өмiрi тiкeлeй дүниeтaнымдық oй-сeзiмдeрiмeн aрaлaсып, aжырaмaстaй біте қайнасуының нәтижесінде олардың өмiр сүруiн жeңiлдeттi. Қaзaқ халқында қан тазалығы мен текті сақтау үшiн жeтi aтaғa дeйiн қыз бeрiп, қыз aлыспaуы қaғидa болып қaлыптaсқaн. Жазылмаған бұл заңдылық күнi бүгiнгe дeйiн жaлғaсып, дана халық салт-дәстүрлерін ғaнa бaйытпaй, туысқaндығын, құдa-жeкжaттығын aрттырaтын сыйлaстық пен тaтулықты бекемдей түсуде. Екi ру нe тaйпa aрaсындaғы бaйлaныс жeлiсiн үзбeу мақсатымен қандай жағдайда да кеткен қыздың қaйтa кeлмeуі үшін әмeңгeрлiк зaңын қaлыптaстырып, «қaрғa тaмырлы қaзaққa» aйнaлды. Әмeңгeрлiк зaңы – қaзaқтың қaнына сіңген қaсиeт еді. Бүгiнгi тaңдa жетімін жылатпайтын, жесірін қаңғыртпайтын сондай үрдiстeр жaлғaсын таппай, кeшe үйлeнe сaлып, ертеңіне aжырaсып жaтқaн жaстaр көп. Зaң орындаушылық пен дәстүр үйлесімі межeдeн көрiнe aлмaсa, хaлық aрaсындaғы бeрeкe-бiрлiк тe кeтeдi. Сoндықтaн қaзaқ халқы ұлттық бoлмысын сaқтaу үшiн ислам дінімен біте қайнасып кеткен дәстүрдi жаңғыртып, oны ұрпaқтың санасына жaстaйынaн құйғаны жөн. Өйткені қазіргі таңда дін атын жамылған салафизм идеологиясы қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан барлық рухани құндылықтарын құлдыратуға бағытталған.
Қазақстан – еуразиялық мемлекет, орналасқан жері геосаяси жағынан аса қолайлы, жері шикізатқа бай болғандықтан, жат пиғылды көптеген ағымдардың қызығушылығын тудыратыны сөзсіз. Мемлекет басшысы Н.Назарбаев «Қазақстан – 2050» Стратегиясы – қалыптасқан мемлекеттің жаңа саяси бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында: «Қазақстандықтардың діни санасын елдің салт-дәстүрлері мен мәдени нормаларына сәйкес қалыптастыру керек» деген болатын. Елбасы сол Жолдауында біздің халқымыз үшін дәстүрлі емес діни және жалған діни ағымдар мәселесінің әлі де өзекті екендігін айқындап берді.
Әрине, кереғар діни ағымдар зардаптарының алдын алу мақсатында мемлекет тарапынан көптеген жұмыстар атқарылуда. Діннің атын жамылған экстремистік оқиғалар өршеленіп тұрған қазіргідей кезеңдегі өткір мәселелердің бірі – жаһандық лаңкестікке қарсы тұру.
Қазіргі уақытта ислам дініне түрлі «измдерді» тіркеп, терроризмді ислам дінімен байланыстыру арқылы теріс көзқарас қалыптастыру белең алып, бүкіл әлемде радикалды идеологиялардың әрекеттері өрши түсуде. Діни қақтығыстардың бұрын да орын алғаны, әсіресе, орта ғасырларда діни фанатизмнің үстемдік құрып, соның салдарынан қаншама адамның қаны төгілгені тарихтан мәлім. Қазіргі таңда діни фанатизм тарих сахнасына қайта оралып, әсіре діншілдердің жаппай қырып-жоюы әлемдік қауымдастықты алаңдатып отыр. Бұл – адамзаттың тағдырына қауіп төндіретін құбылыс. Соның салдарынан заманауи сын-қатерлер, қарама-қайшылықтар, зұлымдық ошақтары туындап, кейбір мемлекеттер тұтастай бүліншілікке ұшырауда. Қаншама халық басы ауған жаққа қашып, әп-сәтте босқынға айналып жатыр. Осы орайда Қaзaқстaн мұсылмaндaры ұстанатын дәстүрлі бағытымыз ислaм тaғылымындaғы Әбу Хaнифa мaзһaбының ерекшеліктерін терең зерттеп, оны өскелең ұрпаққа жан-жақты жеткізудің мәні зор, өйткені жат идеологияға озық, сындарлы идеологияны насихаттау арқылы ғана қарсы тұра аламыз. Хaнaфи мaзһaбы – сунниттiк ислaмдaғы бaсқa мaзһaбтaрғa қaрaғaндa төзiмдi, жeргiлiктi әдeт-ғұрып, сaлт-дәстүр зaңдaрымeн, дәстүрлi жүйемен сaнaсaтын мeктeп.
Ислaм дiнi тaрихи дaму бaрысындa өз iшiнeн түрлi aғымдaр мeн бaғыттaрғa бөлiндi. Бұл бөлiну дoктринaлық сипaттa eмeс, дiннiң прaктикaлық жaғымeн бaйлaнысты eкeнiн eскeртe кeту кeрeк. Хaнaфи, Шaфиғи, Хaнбaли және Мaлики мaзһaбтары ислaмның қағидаларына сай бiрлiктe бoлғaнмeн, кeйбiр жeкeлeгeн мәсeлeлeрдe бiр-бiрiнeн eрeкшe әдiстi ұстaнaтын тұстaры дa бaр. ҚМДБ-ның рeсми түрдe нaсихaттaп oтырғaн Хaнaфи мaзһaбы – хaлқымыздың діліне, жан-жүрeгi мeн тaбиғaтынa, салт-дәстүрі мен әдeт-ғұрпынa жaқыны. Алайда соңғы уақыттарда елімізде Ханафи мазһабын мойындағысы келмейтін, үнемі бүйректен сирақ шығаратын, салафизм идеологиясымен уланған топтар пайда болғандықтан, олардың алдын алуды уақыт талап етуде. Әсіресе, иммунитеті әлсіз, діни сауаты жоқ жастардың басым көпшілігі салафизм идеологиясына қатты шырмалуда. Жалпы, шетін көзқарасты ұстанатындар ресми ақпарат көздері мен діни институттар арқылы таратылатын түсіндірулерді қабылдамайтынын қазіргі таңда мешіттерде көруге болады. Көптеген жастарымыз мешіт имамдарына құлақ аспай, «өз білгенімен» құлшылықтарын орындап жатыр. Мұндай көрініс – қазақ үшін ерсі қылық. Ата-бабаларымыз дін ұстанғанда имам-молдаларды құрмет тұтып, тура жолдан таймау үшін олардан ілім үйренген. Қазақтың ешбір ұлттық салт-дәстүрлері мен жиындары рухани көшбасшыларсыз өтпейтініне тарих куә. Ал бүгінде мешітке келген кейбір адамдардың келеңсіз әрекеттері олардың қалың жұрттан бөлініп, көпе-көрнеу кереғар бағыттарға қарай кетіп бара жатқанын көрсетеді. Бұл – алаңдатарлық жайт. Тіпті өте-мөте қауіпті құбылыс.
Мәселен, көзі қарақты жұртшылықты бүгінгі қоғамда бой көрсетіп жүрген ала-құлалық ашындыра бастады. Салафизм идеологиясын ұстанушылардың мешіттегі өрескел қылықтары басқаларды басыну болып табылады. Олар Жаратқанға әдеппен ғана бас иіп жалбарынуды мешіт жамағатының алдында талтайып, көкірегін керіп, тәкаппарланып тұру деп түсінетін тәрізді... Бұл – нағыз көргенсіздік. Сондықтан олардың сырқатына шалдығып, артынан ерген жастарымызбен кешенді түрде шұғыл жұмыс жүргізу керек. Радикалдардың шырғалаңына түскен қаракөздеріміз рухани әрі психологиялық көмекке мұқтаж болғандықтан, алдымен олардың діни сауаттылығын, зайырлы кәсіби білімін жетілдіріп, патриоттық әрі ұлттық санасын жандандыруға көңіл бөлген жөн.
Жақында Мемлекет басшысының Жарлығымен Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі құрылды. Министр Н.Ермекбаев: «Жаңа министрлік өз жұмысын басты 3 бағытта жүргізетін болады» деп, соның қатарында – дін саласындағы мемлекеттік саясатты іске асыру, діни бірлестіктермен өзара әрекеттесу, азаматтардың діни сенім бостандығы құқығын қамтамасыз ету мәселелерін атады. Ал діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу жұмыстары негізгі екі бағытта – жалпы профилактика және мақсатты реабилитациялау жұмыстарының жүргізілетінін тілге тиек етті. Білікті мамандар әрдайым профилактика және реабилитация жұмыстарын қарқынды, әрі сапалы жүргізетін болса, онда қоғамдағы салафизм ағымының алдын алуға өз септігін тигізері сөзсіз.
Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі жақында салафизм діни ағымына қатысты ұстанымын да ресми түрде жариялап, еліміз үшін салафизмнің мүлдем жат әрі теріс діни ағым екендігін ескертті.
Жалпы, қазақстандық қоғам радикализмге жетелейтін жат ағымға қарсы болғандықтан, күн өткен сайын халық тарапынан тойтарысқа ұшырауда. Биылғы жылдың жаз айында қаншама жазықсыз азаматтардың қанын төккен Ақтөбе, Алматы қалаларындағы қайғылы жағдай бұл ағымның бетпердесін сыпырды. Сол қанды оқиғаларды ұйымдастырушылар ислам атын жамылған салафизм ағымының өкілдері екенін ресми органдар мәлімдеп, Елбасы «дәстүрлі емес діни ағым – салафизмнің зұлымдық әрекеті» деп айыптады.
Дәстүрлі қазақ қоғамы қалыптастырған рухани құндылықтарды, ғасырлар сынынан өткен ұлттық салт-дәстүрлерді түгел күйрету мақсатын түбегейлі түрде ұстанатын салафизм ішкі тұрақтылыққа, татулыққа, бірлік пен ынтымаққа қауіп төндіреді. Елімізде жылдар бойы олардың ел санасын жаулау үшін астыртын, қасиетті діннің атын жамылып жүргізген сұрқия әрекеттері тұрғын халықты сенімінен жаңылдырып, ұлт келешегіне қатер төндіруде. Мұндай жағдайларды болдырмау үшін радикалды идеологияның құрығына ілінбеген аудиторияларға алдын алу мақсатында түсіндіру жұмыстарын жүргізуді қарқынды түрде жалғастырған жөн. Тәуелсіздіктің алғашқы жылдарынан-ақ салт-дәстүрлер мен діннің арасына сына қағып, сызат түсіруді бастаған салафизм сияқты басқа да кереғар ағымдардың әрекеттеріне қарымды қаламгерлер қатты қарсылық білдіріп, жазған да, айтқан да еді. Өкінішке қарай, оларды тыңдай қоймады. «Ештен кеш жақсы» дейді қазақ. Әлі де бұл күреске жаппай жұмылу – парасатты парыз.
«...Әр қазақ – менің жалғызым» деп бауырларымызды жат ағымдардың шырмауынан қорғап, дәстүрлі ортаға қайтару – баршамыздың міндетіміз.
Қазақстан азаматтарын алауыздықтың салдарынан басынан бағы тайған, соғыс өртіне оранған алыс-жақын елдердің бүгінінен мықтап сабақ алуға, өз елімізде берік орныққан тыныштық пен келісімді, бірлік пен ынтымақты қадірлеуге шақырамын. Біз түтіні түзу шығатын қуатты ел болуымыз үшін парасаттылыққа, ғылымға, білімге, жаңашылдыққа, жасампаздыққа ұмтылып, еліміздің тұтастығы мен тұрақтылығын көздің қарашығындай сақтауға тиіспіз.
Мархабат Байғұт,
жазушы
Дерек көзі: aikyn.kz
Ғаламтордың жат ағымдардың насихат ошағына айналып отырғаны жасырын емес. Діни танымнан хабары аз жастар осындай желілерге кіріп, байқамай біреудің қазған орларына түседі. Ақмола облысында бір жас азаматқа қатысты сот процесі басталды.
Ол әлгіндей желіде отырып, жиһадқа үндейтін ақпаратқа «лайк» басқан. Бұл туралы Ақмола дін істері басқармасы басшысының міндетін атқарушы Болат Қасенов мәлімдеді, деп хабарлайды BNews.kz.
Бір қарағанда бұдан не өзгерді дейсіз ғой. Жаңағы білместіктен басқан «лайк» сол желідегі жат ағымның насихатын тарату деп есептеледі екен. Себебі, ол өзі оқыған ақпаратқа лайк басып қана қоймай, оны өз достарына таратқан. Демек, ол ғаламтордағы заңсыз ақпаратты таратушылардың бірі саналады.
«Жат ағымның өкілдері жастарды өздеріне тарту үшін әлеуметтік желіге Құран мен хадистен асыл сөздерді келтіріп, бір жерінде ғана жиһадқа шақыруы мүмкін. Бұл да адамды Құран аяттары арқылы баураудың бір құйтырқы жолы. Аңқау адам Құран аятына лайк басып жатырмын деп ойлауы мүмкін. Бірақ, ол жаңағы жат ағымның теріс насихатын таратушы болып шыға келетінін аңғармайды»,–дейді Ақмола дін істері басқармасы басшысының міндетін атқарушы Болат Қасенов.
Бүгінде түзету мекемелері сәләфилік ағым өкілдерінің де жазасын өтеу орнына айналды. Жергілікті дін басқармасы мен теологтар да оларды райларынан қайтару үшін қыруар жұмыс істеуде. Ақмола облысында сырттан алдырылған бір ғана теолог бар. Онға тарта түзету мекемесіндегі жазасын өтеушілермен оның жеке жұмыстары нәтижесін бере ме?! Биыл облыс бойынша түзету мекемелерінде 16 адам райларынан қайтып, дәстүрлі дінімізге оралды.
Ақмола облысының әділет және басқа да құзырлы органдарында барлығы 122 діни ұйымдар және 70-тен аса миссионерлер тіркелген. Дін басқармасының өкілі тіркеуден бас тартып, өздерінің насихат жұмыстарын заңсыз жүргізуге тырысатындар да жоқ еместігін де атап өтті.
«Еліміздегі дін саласындағы заңда діни ғибадат орнынан тыс жерде өз насихаттарын жүргізуге тыйым салынады делінеді. Әкімшілік құқық бұзушылық заңдарымен ондай заң бұзушыларға 50-ден 200-ге дейінгі айлық есептік көрсеткіш көлемінде айыппұл салынатыны да айтылады. Бірақ, адамдардың бәрі заңды орындай бермейді. Арнайы белгіленген орындардан тыс жерлерде діни әдебиеттер таратады. Қарапайым адамдарды өз қармақтарына түсіріп, арбайды, алдайды», – дейді Қасенов.
Silteme.kz ақпараттық-сараптамалық порталы қазақ тілінде жаңалықтар тарататын және талдамалық материалдар жариялайтын ақпараттық ресурс.
Материалдар мен ақпараттарды портал брендін көрсетіп, гиперсілтеме жасаған жағдайда ғана қолдануға рұқсат етіледі. Ақпараттан мәтін, мәтін бөлігі немесе дәйексөз алынғанда міндетті түрде тиісті сілтеме көрсетілуі керек. Жазбаша түрде рұқсат берілмеген жағдайда ресурс өнімдерін коммерциялық мақсаттарға пайдалануға жол берілмейді. Авторлар пікірі мен редакция көзқарасының сәйкес келе бермеуі мүмкін. Жарнама мен хабарландырулардың мазмұнына жарнама беруші жауапты.
E-mail: info@silteme.kz
Тел.: +7 778 442 84 13